*** نـذر آقـا ***
کلام عشق
نگاهی به تفسیر ادبی عرفانی قرآن مجید ( 741 )
ســوره 7 : اعـــراف ( مکّی ـ 205 آیه دارد ـ جزء هشتم ـ صفحه 151 )
( قسمــت ســی و هفتــــم )
چشمـه هـای معـرفـت
( جزء نهــم صفحه 171 آیه 160)
بِســـمِ اللّهِ الـرَّحمــنِ الــرَّحیــم
وَ قَطَّعْناهُمُ اثْنَتَیْ عَشْرَةَ أَسْباطاً أُمَماً وَ أَوْحَیْنا إِلى مُوسى إِذِ اسْتَسْقاهُ قَوْمُهُ أَنِ اضْرِبْ
بِعَصاکَ الْحَجَرَ فَانْبَجَسَتْ مِنْهُ اثْنَتا عَشْرَةَ عَیْناً قَدْ عَلِمَ کُلُّ أُناسٍ مَشْرَبَهُمْ وَ ظَلَّلْنا عَلَیْهِمُ الْغَمامَ
وَ أَنْزَلْنا عَلَیْهِمُ الْمَنَّ وَ السَّلْوى کُلُوا مِنْ طَیِّباتِ ما رَزَقْناکُمْ وَ ماظَلَمُونا وَ لکِنْ کانُوا أَنْفُسَهُمْ یَظْلِمُونَ
تفسیـــر لفظـــی :
ما آن ها را به دوازده گروه که هر یک طایفه اى (از دودمان اسرائیل) بودند تقسیم کردیم . و هنگامى که
قوم موسى (در بیابان) از او تقاضاى آب کردند ، بهاو وحى فرستادیم که: عصاى خود را بر سنگ مخصوص بزن .
ناگهان دوازده چشمهاز آن بیرون جست ؛ آنچنان که هر طایفه ، چشمه و آبشخور خود را مى شناخت .
و ابر را بر سر آن ها سایبان ساختیم ؛ و بر آنها «منّ» [نوعى صمغ شیرینگیاهان] و «سلوى» [ پرنده اى
مانند بلدرچین ] فرستادیم؛ (و به آنان گفتیم : از روزی هاى پاکیزه اى که به شما داده ایم، بخورید ،
(و آن ها کفران کردند، ولى با این کار) به ما ستم نکردند، بلکه به خودشان ستم مى نمودند
.
تفسیر ادبی و عرفانی :
امام جعفر صادق علیه السلام فرماید :
حقیقت این آیت این است که ؛
از چشمه ی معرفت دوازده جوی روان است ،
که هر یکی محل شرب گروهی است ،
و سیراب شدن دوست دین را از آن جوی ها پدید کرده ،
چنان که در جای دیگر به رمز و اشارت فرمود :
اگر بر راه راست روند ؛ ما آن ها را از آب گوارا سیراب کنیم
جوی های دوازده گانه عبارتند از :
اول آشنــــــائی ،
و آخر دوستـــی ،
و ده تــــای میـــان :
اول : صدق اعتقاد
دوم : اخلاص در اعمال
سوم : رضا به حکم الاهی
چهـارم : عین الیقین
پنجم : سرورِ وجد
ششــم : برقِ وجد
هفتم : حیرتِ شهود
هشتـم : استهلاک شواهد
نهــم : مطالبه ی جمع
دهـــم : حقیقت اِفراد
چون گوارائی این شربت به جــــــان بنــــده رسد؛
و شیــــــــــرینیِ آن را بیـــــــــابــــــــد؛
و جــذبــــــــه ی خـــــدائـــی در آن پیوندد ؛
خود عین حیــــــــات گـــــــــردد ،
و هرکه از دست وی شربتی خورَد ،
مُقبِــــــــل ابـــــد گردد .
شیخ انصاری گوید :
الاهـــــــــی ؛
مشرب می شناسم اما واخوردن نمی یارم !
دل تشنه و در آرزوی قطره ای می زارم !
سقایه ، مرا سیراب نکند من در طلب دریایم ،
بر هزار چشمه و جوی گذر کردم تا بو که دریا دریابم !
در آتش عشق ، غریقی دیـــــدی ؟
من آن چنـــــانـــــم !
در دریـــــــــا تشنـــــه ای دیدی ؟
من آنـــــــــــــم !
راست به حیرت زده ای مانم که در بیابانم ،
فریـــادم رس که از دست بی دلی به فغـــــــــــــانم .
ســـرِّ عشــق
ما ز دلبستگی حیله گران ، بیخبریم
از پریشانی صاحبنظــــران، بیخبــریم
عاقلان از ســر ســودایی مــــا بیخبــــرند
مــــا ز بیهـــودگی هوشــوران بیخبــــریم
خبـــری نیست ز عشاق رُخش در دو جهان
چه توان کرد که از بیخبـــــران بیخبریم؟
سرّ عشق از نظر پرده دران پوشیده است
ما ز رســـــوایی این پرده دران بیخبــریم
راز بیهوشی و مستــی و خراباتی عشق
نتوان گفت که از راهبـــــــران بیخبـــریم
ساغری از کف خود بازده، ای مایه عیش
ما که از شــادی و عیش دگران بیخبریم
[ دیوان امام خمینی (ره) ص 165 ]
موضوع :
نظر ()